Οδηγός διατροφής για τη βελτίωση της θυρεοειδικής λειτουργίας
Ένα ερώτημα που θέτουν πολύ συχνά άτομα με παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα είναι αν υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα πρότυπα διατροφής, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν ή να επιδεινώσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και τα συμπτώματα που σχετίζονται με διαταραχές αυτής. Είναι γνωστό πως πολλά ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, ενώ άλλα μπορεί να την επηρεάσουν αρνητικά, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης υποθυρεοειδισμού.
Στο άρθρο που ακολουθεί, θα αναφέρουμε συνοπτικά τα σημαντικότερα ιχνοστοιχεία και συστατικά, που μπορεί να επηρεάσουν, θετικά ή αρνητικά, τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Ιώδιο
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα είναι η επαρκής πρόσληψη ιωδίου, είτε μέσω της τροφής, είτε μέσω συμπληρωμάτων. Η διεθνώς συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 150 ug/ημέρα, ενώ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού οι ανάγκες αυξάνονται σε 220ug και 290 ug/ημέρα.
Βασικές πηγές πρόσληψης ιωδίου είναι τα θαλασσινά (μαλάκια, ψάρια κτλ), τα αυγά και τα τα γαλακτοκομικά, καθώς και το φύκι Spirulina.
Στην αγορά υπάρχουν πολλά συμπληρώματα ιωδίου, τα οποία περιέχουν συχνά >100 φορές την ημερήσια συνιστώμενη δόση, η λήψη των οποίων μπορεί να οδηγήσει σε αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα προκαλώντας υπέρ- ή υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα λόγω της υπερβολικής λήψης ιωδίου. Δεδομένα υποστηρίζουν επιπλέον, πως η χρόνια υπερκατανάλωση ιωδίου σχετίζεται με την εμφάνιση αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας τύπου Hashimoto, ώστε η Αμερικανική Εταιρεία Θυρεοειδούς (American Thyroid Association ATA) συνιστά την αποφυγή συμπληρωμάτων με περιεκτικότητα >500 ug/ημέρα.
Σελήνιο
Το σελήνιο είναι ένα ακόμη ιχνοστοιχείο, απαραίτητο για το μεταβολισμό και τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 55 ug/ημέρα, ενώ η μέγιστη επιτρεπόμενη ημερήσια πρόσληψη δεν πρέπει να ξεπερνά τα 400 ug/ημέρα. Βασικές πηγές πρόσληψης σεληνίου είναι τα αυγά, τα πουλερικά, το κόκκινο κρέας, τα προϊόντα ολικής άλεσης και κάποια όσπρια, ενώ πλούσια πηγή σεληνίου είναι και τα φιστίκια Βραζιλίας.
Πηγή: https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/healthy-eating-for-a-healty-thyroid
Η πλειοψηφία των δεδομένων που υπάρχουν στη διεθνή βιβλιογραφία αναφορικά με την επίδραση του σεληνίου στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, αφορούν τη χρόνια, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα. Κλινικές μελέτες έχουν περιγράψει μια συσχέτιση της παρουσίας χαμηλών επιπέδων σεληνίου στο αίμα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης θυρεοειδικών όζων και θυρεοειδικής βρογχοκήλης, ενώ η ημερήσια πρόσληψη 200 ug σεληνίου/ημέρα επί 6 μήνες φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα των ειδικών αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων.
Επιπλέον, θετική φαίνεται να είναι η επίδραση του σεληνίου σε ασθενείς με ήπια ενδοκρινική οφθαλμοπάθεια σε έδαφος νόσου του Graves, όπου η ημερήσια λήψη 200 ug σεληνίου έχει βρεθεί να βελτιώνει τόσο την ποιότητα ζωής, όσο και την έκβαση της νόσου (European Thyroid Association/European Group on Graves’ Orbitopathy).
Λαχανικά της οικογένειας των σταυρανθών
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν το κουνουπίδι, το μπρόκολο, το λάχανο και η κινέζικη λαχανίδα kale. Τα λαχανικά αυτά είναι πλούσια σε γλυκοσινολάτες και άλλες ουσίες, που, σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να παρέμβουν στις διαδικασίες σύνθεσης των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα και να προκαλέσουν την εμφάνιση ή να επιδεινώσουν έναν προϋπάρχοντα υποθυρεοειδισμό.
Στην ερώτηση «ποια ποσότητα θεωρείται ασφαλής για την υγεία του θυρεοειδούς αδένα» η απάντηση βρίσκεται στις αρχές μιας ισορροπημένης διατροφής μεσογειακού τύπου. Ενώ, λοιπόν, παλαιότερες μελέτες υποστήριζαν πως η κατανάλωση των παραπάνω λαχανικών σε καθημερινή βάση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, νέα δεδομένα επιβεβαιώνουν πως δεν υπάρχει κανένας λόγος πλήρους αποχής από αυτά και πως η περιστασιακή παρουσία αυτών στο μεσημεριανό τραπέζι είναι απόλυτα ασφαλής.
Σόγια
Ανάλογα είναι τα δεδομένα και στην περίπτωση των προϊόντων σόγιας (γάλα σόγιας, τόφου κτλ.). Ενώ η υψηλή περιεκτικότητα τους σε ισοφλαβονοειδή (φυτικά οιστρογόνα) τα είχε τοποθετήσει σχετικά ψηλά στη λίστα με τα «δηλητηριώδη» για το θυρεοειδή αδένα τρόφιμα, γνωρίζουμε πως η περιοδική κατανάλωση προϊόντων σόγιας στα πλαίσια μιας πολύπλευρης διατροφής, όχι μόνο δεν είναι επιβλαβής, αλλά μπορεί να παρέχει πρόσθετα οφέλη στον οργανισμό.
Είναι κατανοητό, λοιπόν, πως το μυστικό για έναν εύρυθμο θυρεοειδικό μεταβολισμό βρίσκεται στην κατανάλωση ποικιλίας τροφών στα πλαίσια μιας πολύπλευρης, ισορροπημένης διατροφής. Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, θα πρέπει να γίνεται στα πλαίσια ενός εξατομικευμένου θεραπευτικού πλάνου, προσαρμοσμένου στο ιστορικό και στις ανάγκες του ασθενούς με την κατάλληλη ιατρική συμβουλευτική και παρακολούθηση.
Δήμητρα Μπογδάνου Dr. med. (MD)
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου J.W.Goethe της Φρανκφούρτης
Εξειδίκευση στη στοχευμένη θεραπεία της οστεοπόρωσης (DVO)
Πηγή:
‘Thyroid Diet’: What’s the Evidence?
Angela M. Leung, MD, MSc; Gonzalo J. Acosta, MD.
