Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (Polycystic Ovary Syndrom – PCOS) αποτελεί τη συχνότερη ορμονική διαταραχή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Τα συμπτώματα του συνδρόμου περιλαμβάνουν την αύξηση των επιπέδων των ανδρικών ορμονών (υπερανδρογοναιμία), την αύξηση της τριχοφυΐας ανδρογενετικού τύπου, την εμφάνιση ακμής, τις διαταραχές της ωορρηξίας και του εμμηνορροϊκού κύκλου στα πλαίσια μιας ολιγομηνόρροιας, την εμφάνιση ωοθηκικών κύστεων, καθώς και την αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη, την πρόσληψη βάρους ή την εμφάνιση δυσκολίων στην απώλεια αυτού. Ο συνδυασμός 2 εκ των 3 βασικών χαρακτηριστικών του Συνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών (ολιγομηνόρροια, πολυκυστική εμφάνιση των ωοθηκών, κλινική ή/και βιοχημική εικόνα υπερανδρογεναιμίας) θέτει, βάσει διεθνών αποδεκτών κριτηρίων, τη διάγνωση της νόσου, δεν προϋποθέτει εντούτοις την ταυτόχρονη εμφάνιση όλων των άνωθι χαρακτηριστικών, τα οποία μπορεί να εμφανίζονται διαδοχικά στον αναπαραγωγικό κύκλο ζωής της γυναίκας, ανάλογα με τον τύπο του συνδρόμου.
Μύθος 1: Όλες οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) έχουν ωοθηκικές κύστεις.
Με αφορμή το όνομα της πάθησης, έχει επικρατήσει η εσφαλμένη άποψη, πως το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών προϋποθέτει ή συνεπάγεται την παρουσία ωοθηκικών κύστεων. Σε πολλές περιπτώσεις, η παρουσία των αναπτυσσόμενων ωοθυλακίων εντός της ωοθήκης δημιουργεί στο υπερηχογράφημα την εικόνα ενός ¨κολιέ μαργαριταριών¨. Τα ωοθυλάκια αυτά δεν σχετίζονται με κακοήθειες, ούτε δημιουργούν πόνο και δεν είναι παρόντα σε όλες τις γυναίκες, στις οποίες τίθεται η διάγνωση του Συνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών.
Μύθος 2: Γυναίκες που έχουν διαγνωσθεί με Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά.
Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι μια πολύ συνήθης αιτία γυναικείας υπογονιμότητας, αυτό όμως δε σημαίνει σε καμία περίπτωση, πως η επίτευξη μιας εγκυμοσύνης είναι αδύνατη. Η επίτευξη κύησης σε γυναίκες με Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να γίνει τόσο αυτόματα, όσο και με τη βοήθεια κάποιας θεραπείας υπογονιμότητας, ενώ η αλλαγή του τρόπου ζωής, μια ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό με άσκηση, με στόχο τη διατήρηση του βάρους σώματος στα επιθυμητά επίπεδα μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις πιθανότητες σύλληψης.
Μύθος 3: Οι διαταραχές κύκλου οφείλονται πάντα στην παρουσία ενός Συνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS).
Το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών είναι η συχνότερη αιτία εμφάνισης διαταραχών του εμμηνοροϊκού κύκλου, συνδεόμενο κατά κανόνα με την εμφάνιση δευτεροπαθούς ολιγομηνόρροιας, εντούτοις δεν είναι η μόνη. Η διάρκεια ενός τυπικού εμμηνοροϊκού κύκλου κυμαίνεται φυσιολογικά μεταξύ 21 και 35 ημέρες. Εξωτερικοί παράγοντες, όπως το έντονο ψυχικό ή σωματικό άγχος, εξαντλητικές δίαιτες, έντονη σωματική άσκηση, ανατομικές διαταραχές, όπως ινομυώματα, καθώς και ορμονικές διαταραχές, όπως διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας, υπερπρολακτιναιμία ή διαταραχές της υποφυσιακής λειτουργίας μπορεί να οδηγήσουν σε διαταραχές του εμμηνοροϊκού κύκλου. Κάθε νέα διαταραχή κύκλου απαιτεί, συνεπώς, κλινική και ορμονική διερεύνηση για τον εντοπισμό της αιτίας και τη σωστή αντιμετώπισή της.
Μύθος 4: Γυναίκες με Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) δεν μπορούν να χάσουν βάρος.
Η απώλεια σωματικού βάρους μπορεί να αποδειχθεί δυσκολότερη σε γυναίκες με Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών, εντούτοις δεν είναι αδύνατη. Πολλές γυναίκες με Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών εμφανίζουν μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη, μια ορμόνη που είναι υπεύθυνη για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Αυτή η κατάσταση ορίζεται ως ¨αντίσταση στην ινσουλίνη¨, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και μπορεί να δυσχεραίνει την απώλεια βάρους, ακόμη και αν η ασθενής ακολουθεί ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής. Στοχευμένα πρότυπα διατροφής με κατάλληλους συνδυασμούς τροφών ή ένα διαλειμματικό πρότυπο σίτισης υπό κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και σε συνεργασία με έναν καταρτισμένο διατροφολόγο μπορούν να διευκολύνουν τη διαδικασία απώλειας βάρους και να επιτρέψουν την γρηγορότερη επίτευξη του στόχου.
Μύθος 5: Όλες οι γυναίκες με Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών (PCOS) εμφανίζουν αυξημένη τριχοφυΐα.
Ο δασυτριχισμός είναι η υπερβολική ανάπτυξη τριχοφυΐας ανδρογενετικού τύπου στο πρόσωπο, στην πλάτη, στην κοιλιά ή/και στους μηρούς μιας γυναίκας. Ο δασυτριχισμός μπορεί να υποδηλώνει την παρουσία Συνδρόμου των Πολυκυστικών Ωοθηκών ή άλλων ενδοκρινικών διαταραχών, δεν αποτελεί, εντούτοις, απαραίτητα, παθολογικό σύμπτωμα, καθώς άλλοι παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα και η εθνικότητα μπορούν να επηρεάσουν την πιθανότητα εμφάνισης έντονης τριχοφυΐας.
Δήμητρα Μπογδάνου Dr. med. (MD)
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου J.W.Goethe της Φρανκφούρτης
Εξειδίκευση στη στοχευμένη θεραπεία της οστεοπόρωσης (DVO)
Πηγές:
Hormone Health Network.”PCOS Myths Debunked | Hormone Health Network.” Hormone.org, Endocrine Society, 12 July 2021,
